SOMJAI HOUSE
บ้านอิฐอิงบริบท
Text: นวภัทร ดัสดุลย์
Photo: เปี่ยมพล จันทร์เปี่ยม
จุดหมายหลักในการเดินทางล่องใต้ครั้งนี้ Daybeds มีนัดกับคุณณัฏฐวุฒิ พิริยประกอบ สถาปนิกและผู้ก่อตั้ง NPDAstudio เจ้าของบ้านอิฐติดป่ามะพร้าวริมหาดทรายสีขาวอันเป็นส่วนตัว ทอดยาวออกไปสุดสายตามองเห็นเกาะสมุยเป็นวิวเด่น จุดที่เรายืนอยู่นี้คืออาณาบริเวณของหาดท้องศาลา บนเกาะพะงัน จังหวัดสุราษฏร์ธานี
เรื่องราวทั้งหมดเริ่มขึ้นอย่างไร ต้องเล่าย้อนกลับไปเมื่อประมาณ 5 ปีก่อน หลังจากคุณณัฏฐวุฒิกลับจากอเมริกาใหม่ๆ พร้อมก่อตั้งบริษัทออกแบบของตัวเองขึ้น ที่ดินผืนใหญ่ตรงนี้เป็นมรดกตกทอด จากบรรพบุรุษซึ่งถูกแบ่งออกเป็นสามส่วน หนึ่งคือที่ดินของคุณบรรจบ พิริยประกอบ คุณพ่อของคุณณัฏฐวุฒิ สองและสามเป็นของญาติพี่น้องอีกสองคน ปัจจุบันเหลือเพียงที่ดินของคุณบรรจบแห่งเดียวเท่านั้นที่ป่ามะพร้าวยังไม่ ถูกทำลายลงไปจนหมด ประกอบกับลักษณะการทำงานของคุณณัฏฐวุฒิที่นอกเหนือจากเรื่องดีไซน์ เขามักจะคำนึงถึงความเป็นไปได้ของบริบทแวดล้อมเป็นสำคัญ จึงลงมือเริ่มต้นสร้างสถาปัตยกรรมขนาดย่อมขึ้นให้มีการส่งเสริมซึ่งกันกับ สิ่งที่ธรรมชาติสร้างมา สถาปัตย์ที่ว่านี้คือรีสอร์ทปูนเปลือย จำนวน 4 หลังเรียงต่อกันจากริมทะเลเข้ามาข้างในชื่อว่า โคโค่นัทหนุ่ม (Coco-NutNume) ก่อนที่ บ้านสมใจ บ้านอิฐสีแดงสดที่ความสัมพันธ์กับบริบทและช่วงเวลาของแสงเข้ามามีบทบาทสำคัญ ในการออกแบบจะถูกสร้างขึ้นตามมาในอีก 5 ปีให้หลัง
“เราไม่ใช่นักธุรกิจ ผมจบสถาปัตย์ก็ต้องมาเรียนรู้ด้วยตัวเอง” คุณณัฏฐวุฒิเล่าย้อนถึงที่มา “พอธุรกิจนี้สำเร็จเราก็ได้เงินมาก้อนหนึ่งจากกำไร 5 ปี ผมก็เลยคิดว่าผมต้องทำบ้านเป็น Reception มันจะได้น่าเชื่อถือขึ้น แต่บ้านหลังนี้จะเป็นหลายอย่างมากๆ จะต้อง Flexible สุดๆ จริงๆ”
เราจับใจความสำคัญตามคำบอกเล่าของคุณณัฏฐวุฒิได้ว่า ถ้าเปรียบโคโค่นัทหนุ่มเป็นแม่แบบทางธุรกิจรีสอร์ท ที่เกิดจากการทดลองและเรียนรู้ของครอบครัวพิริยประกอบ ซึ่งไม่เคยมีประสบการณ์ด้านนี้มาก่อน บ้านสมใจ บ้านพักตากอากาศซึ่งตั้งชื่อจากชื่อจริงของคุณแม่ของคุณณัฏฐวุฒิ คงเป็นการต่อยอดในเชิงธุรกิจของพวกเขา คงกล่าวไม่ผิดนักหากจะบอกว่านี่คือการสร้างบ้านที่วิน-วินสำหรับการพักผ่อน และทำธุรกิจอย่างแท้จริง
บ้านอิฐที่เราจะพูดถึงเป็นทั้งบ้านพักตากอากาศและเป็นโถงต้อนรับของรีสอร์ท โดยที่ยังสามารถปรับเปลี่ยนพื้นที่ได้อย่างหลากหลายตามความต้องการเพื่อการ ทำธุรกิจ โดยเฉพาะการปล่อยเช่าให้กับชาวต่างชาติที่เข้ามาใช้ชีวิตและทำงานบนเกาะพงัน ซึ่งในวันนั้นเองมีสองสามีภรรยาชาวเยอรมันเดินเข้ามาเยี่ยมชมบ้านสมใจหลัง นี้ พร้อมตกลงเซ็นสัญญาเช่าพื้นที่ทั้งหมดของบ้านเพื่อสอนโยคะเป็นที่เรียบร้อย รายแรก
พื้นที่ใช้สอยหลักของบ้าน ประกอบด้วย ห้องนอนใหญ่พร้อมห้องน้ำในตัว 1 ห้อง ห้องนอนรับแขกพร้อมห้องน้ำในตัว 1 ห้อง มีห้องครัวขั้นตรงกลาง พร้อมห้องเก็บของ 2 ห้อง และมีห้องน้ำอีก 1 ห้องด้านหน้าโถงหลักของบ้าน ซึ่งโถงตรงนี้เป็นพื้นที่พักผ่อนนั่งเล่นที่ออกแบบมาเพื่อการปรับเปลี่ยนการ ใช้งานได้อย่างยืดหยุ่น สามารถปรับใช้เป็นได้ทั้งที่จัดปาร์ตี้ หรือปรับเป็นพื้นที่สำหรับการเล่นโยคะได้ตามใจ
คุณณัฏฐวุฒิยังเล่าต่อไปอีกว่า บ้านสมใจเป็นสถาปัตยกรรมที่ต้องสร้างขึ้นภายใต้ข้อจำกัดหลายสิ่ง ทั้งเรื่องช่างฝีมือและการขนส่งวัสดุที่ค่อนข้างยุ่งยาก เขาจึงใช้การดีไซน์เข้ามาแก้ปัญหา ไม่ว่าจะเป็นการใช้วัสดุที่สามารถหาได้และใช้ดีในท้องถิ่นอย่างไม้ไผ่ นำมาทาสีผสานกับงานอิฐและปูนเปลือยขัดมันเพื่อให้มีความโดดเด่นตัดกับสีสันธรรมชาติของท้องฟ้า น้ำทะเล และป่ามะพร้าวที่เป็นบริบทแวดล้อมสำคัญ จะสังเกตเห็นได้ว่าบ้านนี้มีการเพิ่มลูกเล่นเส้นสายในแนวทะแยงเพื่อให้สัมพันธ์กับเส้นสายของแนวภูเขาบนเกาะที่มองเห็นไกลออกไป มีการเปิดพื้นที่โล่งโปร่งเพื่อเป็นช่องลมพัดผ่านและเพื่อเปิดรับวิวแบบเต็มตาโดยไร้สิ่งรบกวน
“เรื่องดีไซน์จะเน้น Flexible เป็นหลัก ไม่ยึดติดกับฟอร์มที่เป็นหลังคา ไม่ตามกระแสแต่ตามบริบท ตามท้องถิ่นว่าช่างทำอะไรได้ ทำเป็นตึกขัดมันสีแดงแล้วก็เว้น Stripe เท่ๆ ผมอยากจะทำงานท้องถิ่นที่มันใหม่ๆ เป็นภาษาสากล เป็นภาษากราฟิก เป็นงานท้องถิ่นแต่ปี๊ดป๊าด พวก Material Effect ก็คือจากไม้ไผ่ดีไซน์ออกมาจ๊าบๆ แต่ Cross Ventilation ต้องได้ คือพื้นถิ่นมันต้องได้ ลมได้ไหม แดดสาดไหม คุณต้องสร้างและดีไซน์ให้สุดติ่งให้เข้ากับพื้นที่
“เราใช้ลมให้เป็นประโยชน์ ใช้น้ำฝนกับแดดให้สร้างบรรยากาศ ไอดอลของผมคือ คุณเล็ก (เมธา บุนนาค) เขาจะพูดถึงพลังจักรวาล มีแดด ลม ฝน ต้องใช้ให้เป็นศิลปะให้หมด บันไดผมตั้งใจเลยว่าจะเอาเงาบันไดล้อกับกราฟิกของตึก มาเรื่องช่างเขาเก่งขัดมัน ก่ออิฐ ผมบังเอิญอีกคือได้ช่างเก่งเหล็กด้วย ก็เลยไปซื้อแผ่นเหล็กที่ทำสะพานเหล็กเวลาขึ้นเรือเฟอร์รี่มาทำบันได ถ้าด้วยเซ้นส์ของสถาปนิกจะกลัวเหล็กหัก แต่ผมไปทอดลองมาแล้วว่าไม่มีทางหักเลย มันเหมือนจะหักแต่ไม่หักแน่ เรื่องดีไซน์จะเป็นแบบ Orientation อยากได้ทรงแบบนี้ยาวๆ ฟังก์ชันก็คือข้างบนเหมือนหลังนู้นที่จะได้วิว 360 องศา ดีไซน์ตามข้อกำหนด ไม่ตามกระแส เราทำอะไรเองได้เราต้องทำ เพราะที่นี่มันไม่ใช่ภูเก็ต มันเลือกช่างไม่ได้ ก็เลยต้องพยายามช่วยตัวเองให้เยอะที่สุด บ้านหลังนี้ผมว่าเนี๊ยบที่สุดในเกาะพะงันแล้ว”
บ้านสมใจ (รวมถึงตัวรีสอร์ท 4 หลัง) นับเป็นสถาปัตยกรรมขนาดย่อมที่ผุดขึ้นท่ามกลางป่ามะพร้าวบนที่ดินถูกเก็บรักษาเอาไว้อย่างดี แม้มีบางส่วนต้องตัดทำลายลงไปเพื่อป้องกันการโค่นล้มใส่ตัวอาคาร แต่ภาพรวมของบริบทไม่ถูกทำลายจนเสียเอกลักษณ์ ตื่นเช้ามายังได้เห็นท้องทะเล เห็นวิถีชีวิตคนท้องถิ่นเดินจับปลาบนชายหาดที่ทอดยาวช่วงน้ำลง ได้ยินเสียงเกลียวคลื่นกระทบหาดทราย ได้ยินเสียงใบไม้พริ้วไหวต้องลม สิ่งเหล่านี้ดึงดูดให้เรารู้สึกว่า การได้ใช้เวลาสองวันเต็มหมดไปกับความสงบช่างมีพลังเหลือเกิน
