KLONGJUN STADIUM

ลานกีฬาพัฒน์ เคหะชุมชนคลองจั่น

Text : ณิชา เตชะนิรัติศัย
Photo : ฉัตรชัย เจริญพุฒ

ด้วยความที่ละแวกคลองจั่นเป็นชุมชนซึ่งมีผู้คนอยู่อาศัยเป็นจำนวนมาก สวนสาธารณะจึงเกิดขึ้นหลายแห่งเพื่อเปิดให้เป็นพื้นที่ส่วนกลางสำหรับพักผ่อนหย่อนใจ ออกกำลังกาย กระทั่งทำกิจกรรมของชุมชน

และเมื่อไม่นานมานี้ “ลานกีฬาพัฒน์” ในพระราชดำริของในหลวงรัชกาลที่ 9 ก็เปิดตัวขึ้นอย่างเป็นทางการเพื่อให้เป็นพื้นที่ในการเชื่อมโยงคนในชุมชนโดยใช้กีฬาเพื่อทำให้สุขภาพแข็งแรง โดยชื่อลานกีฬาพัฒน์ มาจากคำว่า “พัฒนา” ซึ่งไม่ใช่แค่พัฒนาร่างกาย แต่ยังเป็นการพัฒนาจิตใจของคน เพื่อให้เกิดเป็นการพัฒนาอย่างยั่งยืน

“ เริ่มแรก ได้มีการวิเคราะห์พื้นที่ว่าพื้นที่ไหนในกรุงเทพฯที่สามารถนำมาพัฒนาได้ และคนในพื้นที่มีความเข้มแข็งพอที่จะช่วยกันพัฒนา ซึ่งนี่คือโจทย์ที่ยาก และเนื่องจากเราไม่ต้องการสร้างสวนสาธารณะขึ้นมาเพื่อปล่อยทิ้งร้าง แต่อยากสร้างสวนสาธารณะเพื่อให้คนในชุมชนได้มีส่วนร่วมในการบริหาร ออกแบบ สวนสาธารณะต้องใช้งานได้จริง ทำกิจกรรมได้จริง และทำให้พื้นที่นี้มีการพัฒนาอย่างยั่งยืนด้วยตัวเอง

หลังจากทำวิจัยพื้นที่ ทางหลายหน่วยงานจึงเลือกพื้นที่แฟลตการเคหะชุมชนคลองจั่น มาสร้างเป็นลานกีฬาพัฒน์เป็นแห่งแรก โดยมีการระดมทุนทั้งทางภาครัฐและเอกชน เพื่อมาสร้าง และคนในชุมชนก็ให้ความสนใจ”

กระบวนการสร้างลานกีฬาพัฒน์ เริ่มต้นขึ้นโดยสถาบันอาศรมศิลป์เข้ามามีส่วนร่วมในการประสานงานและสร้างความเข้าใจกับชุมชนถึงกระบวนการต่างๆ หลังจากนั้นจึงนำมาประมวลผลเพื่อการออกแบบ ไม่เพียงแต่ลานกีฬาพัฒน์จะตอบสนองคนหนุ่มสาว วัยทำงาน หากแต่การออกแบบยังคำนึงถึงผู้สูงอายุซึ่งมีอยู่เป็นจำนวนมากด้วย โดยภายในลานกีฬาจัดให้มีกิจกรรมหลากหลายเพื่อตอบสนองคนในชุมชน และสามารถใช้ประโยชน์อย่างยั่งยืน อาทิ ปาเป้า ฟุตซอล น็อคบอร์ด เปตอง ซึ่งเป็นกีฬาที่เหมาะกับผู้สูงอายุ อีกทั้งยังมีลานสมุนไพร และพื้นที่ของสนามเด็กเล่นซึ่งจัดสรรพื้นที่ได้อย่างลงตัว

“เนื่องจากสถานที่อยู่ใกล้กับโรงเรียน และยังมีลานสมุนไพร การลงพื้นที่วิจัยทำให้ทราบว่ามีคุณลุงที่มีความรู้ในด้านนี้ จึงอยากจัดสรรพื้นที่หนึ่งสำหรับให้ความรู้ทางด้านสมุนไพร เพื่อสามารถนำไปใช้ในชีวิตประจำวันได้”

ในส่วนพื้นที่ด้านนอกของลานกีฬาพัฒน์ ถูกออกแบบให้เป็นลานกีฬาไทยอาทิ สนามมวย สนามตะกร้อ และยังจัดสรรพื้นที่ส่วนหนึ่งเพื่อจัดกิจกรรมตามประเพณี อีกทั้งในทุกๆปียังมีการจัดงานดนตรีในสวนให้ได้รื่นรมย์กัน ไม่เพียงเท่านี้ลานกีฬาพัฒน์ยังมีอาคารเฉลิมพระเกียรติซึ่งก่อตั้งให้เป็นที่ประชุม พร้อมจัดนิทรรศการต่างๆ อีกด้วย

ทางด้านภูมิทัศน์ ลานกีฬาพัฒน์ได้รับการออกแบบให้เป็นเสมือนสวน มีกลิ่นอายเหมือนชานบ้านเรือนไทย โดยสถาปนิกภูมิทัศน์อย่าง คุณยศพล บุญสม และ คุณกิรินทร์ ตั้งเลิศปัญญา มองว่าการออกแบบให้พื้นที่ดังกล่าวเป็นเสมือนสวนนั้นทำให้ไม่รู้สึกแออัด คนในชุมชนต้องให้ความร่วมมือและช่วยกันดูแลเหมือนบ้านหลังที่สอง ทำให้ลานกีฬาพัฒน์ไม่ใช่แค่ลานกีฬาแต่เป็นทั้งสวน เป็นทั้งพื้นที่ที่ให้ผู้คนมาพบปะพูดคุย มีพื้นที่ส่วนตัวของแต่ละคนให้ทำกิจกรรมได้อย่างเหมาะสม

“การออกแบบลานกีฬาไม่ใช่ว่าต้องมีทุกกีฬาให้เลือกสรร แต่ต้องมองและฟังว่าชุมชนอยากได้อะไรและไม่อยากได้อะไร เพื่อที่จะใส่กิจกรรมให้เข้ากับอัตลักษณ์ของชุมชนนั้นๆ”

ลานกีฬาพัฒน์ จึงเป็นลานกีฬาที่สามารถตอบโจทย์ความต้องการของชุมชนเพื่อให้เกิดความยั่งยืนได้อย่างแท้จริง