IR-ON HOTEL / HYPOTHESIS DESIGN AGENCY

เล่าเรื่องเหล็กแบบ ‘ไทย ไทย’

ความหมายของคำว่า Hypothesis ในภาษาอังกฤษ คือ สมมติฐาน เช่นเดียวกับคำว่า Hypothesis ในภาษาการออกแบบสำหรับ มนัสพงษ์ สงวนวุฒิโรจนา สถาปนิก และ เจษฎา เตลัมพุสุทธิ์ กรรมการผู้จัดการ สองผู้ร่วมก่อตั้งบริษัท Hypothesis Design Agency ที่มีเจตนารมณ์เดียวกัน คือนำการตั้งสมมติฐาน หรือกำหนดกรอบความคิดในการค้นหาสิ่งใหม่เป็นตัวตั้ง ดังนั้นระหว่าง ‘สิ่งใหม่’ หรือ ‘ซ้ำเก่า’ จึงเป็นองค์ประกอบหลักในการตัดสินใจว่าจะ ‘รับ’ หรือ ‘ไม่รับ’ งานออกแบบของพวกเขา ตามคำบอกกล่าวของเจษฎา ที่ควงคู่ พลสิทธิ์ แซ่เฮ้ง สถาปนิกในทีมมาร่วมให้คำอธิบายถึงแนวคิด และเหตุผลของการเลือกรับงานออกแบบโรงแรม IR-ON หลังนี้ แทนมนัสพงษ์ ผู้ออกแบบที่ติดธุระด่วน

Hypothesis ตัดสินใจรับงานออกแบบโรงแรม IR-ON ด้วยเหตุผลส่วนหนึ่งสืบเนื่องมาจาก เจ้าของโครงการได้เล็งเห็นถึงความสำคัญของการสร้างสรรค์ไม่น้อยไปกว่าผลกำไรจากการประกอบธุรกิจ ตลอดจนความมุ่งมั่นที่จะสร้างอาคารหลังนี้ให้เป็นต้นแบบที่ดีกับสังคม ซึ่งเดิมทีอดีตอพาร์ตเม้นต์ความสูง 8 ชั้น ถูกสร้างมาเพื่อเป็นห้องเช่ารายเดือน ทว่ากระบวนการก่อสร้างยังไม่ทันแล้วเสร็จร้อยเปอร์เซ็นต์ดี อาคารนี้ได้ถูกเทคโอเวอร์ไปโดยเจ้าของธุรกิจค้าเหล็ก ซึ่งต้องการจะปรับปรุงพื้นที่ใหม่สำหรับประกอบธุรกิจโรงแรมขนาดเล็ก แม้ด้วยเม็ดเงินลงทุนที่จำกัด หากแต่มีเหล็กจากโรงงานเป็นต้นทุนทางวัสดุคอยสนับสนุน เมื่อรวมเข้ากับเหตุผลข้างต้น จุดนี้เองจึงเป็นความน่าสนใจและท้าทายอย่างยิ่งสำหรับทีมออกแบบ

“เราพยายามตั้งสมมติฐานขึ้นมาใหม่ สร้างสรรค์สิ่งใหม่ให้กับสังคมโดยไม่ต้องใช้ของแพง” เจษฎาให้นิยามโรงแรม IR-ON กับเราเอาไว้แบบนั้น โดยในการออกแบบเริ่มต้นจากจุดเล็กๆ ที่เป็นภาพลักษณ์และองค์รวมสำคัญอย่าง Brand Identity ของโรงแรมเป็นลำดับแรก เขาอธิบายต่อว่า ทีมออกแบบเริ่มต้นจากทำแบรนด์ดิ้งเพื่อสร้างการจดจำให้กับแบรนด์จากสิ่งที่อยากให้เป็น DNA ของแบรนด์เป็นแกนสำหรับต่อยอดไปสู่การออกแบบสถาปัตยกรรมภายนอก การออกแบบและตกแต่งภายใน ตลอดจนการบริหารจัดการจัดการธุรกิจให้เชื่อมโยงเข้าด้วยกันเป็นเรื่องเดียว

“เราถามไปยังลูกค้าว่าอายความเป็นไทยไหม เพราะความเป็นไทยเรามองว่ามันมีดี ทำไมเราต้องตามฝรั่ง ทำไมฝรั่งว่าดีเราก็ว่าดี เรากลับมาเป็นตัวของตัวเองดีไหม เป็นไทยในแบบของเราแต่เป็นไทยในภาคอินเตอร์ ซึ่งน้องๆ ในทีมก็ช่วยกันคิดว่าความเป็นไทยในแบบทั่วไป เราจะเริ่มทำมันอย่างไร” เจษฎาตั้งสมมติฐาน

“เพราะความเป็นไทยเรามองว่ามันมีดี
ทำไมเราต้องตามฝรั่ง ทำไมฝรั่งว่าดีเราก็ว่าดี
เรากลับมาเป็นตัวของตัวเองดีไหม”

เจษฎา เตลัมพุสุทธิ์

สถาปนิกเล่าเรื่องเหล็กในแบบไทย ด้วยการจัดวางลูกกรงเหล็กดัดลวดลายต่างๆ เหลื่อมซ้อนเป็นผิวหน้าอาคารครอบคลุมพื้นที่ 7 ชั้น สร้างจุดเด่นและเอกลักษณ์ให้กับ IR-ON Hotel เป็นที่จดจำได้ตั้งแต่แรกพบ

จากการค้นคว้าข้อมูลและทำงานร่วมกันในทุกภาคส่วนทั้งฝ่ายกราฟิกดีไซน์ ฝ่ายออกแบบสถาปัตยกรรมภายนอกและตกแต่งภายใน สู่การลงลึกในรายละเอียดของการออกแบบโรงแรม เริ่มตั้งแต่การคิดชื่อ IR-ON ชื่อของโรงแรมจึงมีที่มาจากคำว่า Iron ซึ่งแปลว่า เหล็ก อีกทั้งเหล็กยังมีความเกี่ยวโยงกับตัวตนของเจ้าของที่ประกอบธุรกิจค้าเหล็กโดยตรง ในขณะที่ฟอนต์และลวดลายกราฟิกของเหล็กดัด Hypothesis ยังร่วมมือกับทีมออกแบบ Layerlayer สร้างเอกลักษณ์ของโรงแรมให้แทรกตัวอยู่ตามงานตกแต่งภายใน หมอนอิง คีย์การ์ด และซองจดหมาย เป็นต้น

ด้านการออกแบบสถาปัตยกรรมภายนอก พลสิทธิ์ ขยายความให้ฟังว่า “เราจุดประกายในตอนนั้นได้ว่า ทำไมไม่ใช้เหล็กดัดหละ เพราะเหล็กดัดดูเป็นของพื้นๆ ที่ทุกคนเห็นจนชิน จนไม่มีใครอยากนำมาตกแต่งหรือพัฒนาต่อ แต่เรากลับรู้สึกว่าเหล็กดัดมีความเป็นไทยนะ มันมีความน่าสนใจของลวดลาย เราจึงตัดสินใจรีเซิร์ชเรื่องเหล็กดัดเพิ่มเติม” ดังนั้นการค้นหาตัวตนของความเป็นไทยจึงเริ่มจากเหล็กดัดเป็นตัวตั้ง ทีมออกแบบออกค้นหาเหล็กดัดตามย่านต่างๆ ในกรุงเทพ สำรวจหน้าตาของเหล็กดัดในแต่ละย่าน เช่น ภูเขาทอง เยาวราช และประตูน้ำ เพื่อค้นหาเหล็กดัดที่มีแนวโน้มในการพัฒนาต่อยอดได้กลับมาใช้ในการออกแบบผิวอาคารให้กับโรงแรม IR-ON

ทีมออกแบบอธิบายถึงการจัดองค์ประกอบของเหล็กดัดโดยอาศัยการมองเข้ามาจากภายนอก ร่วมกับการมองออกไปจากภายใน ดังนั้นการจัดวางเหล็กดัดลวดลายต่างๆ เช่น ลวดลายไทย ลวดลายเลขาคณิต ลวดลายเฉพาะตัว และลวดลายที่มีขนาดใหญ่จึงมีนัยแอบแฝง การวางแบบเหลื่อมซ้อนก่อรูปเป็นผิวหน้าอาคารครอบคลุมพื้นที่ 7 ชั้น จึงเน้นการปรับเปลี่ยนตามความเหมาะและสมลงตัวเป็นผิวอาคารเหล็กดัดที่มีเรื่องราวและเรื่องเล่าในตัวของมันเอง

ผิวอาคารสีสนิมถูกแซมด้วยไม้เลื้อยสีเขียวที่นำมาปลูกไว้รอวันแผ่ขยายอาณาบริเวณเกาะก่ายไปทั่วผิวอาคาร ทั้งนี้เพื่อการจัดการดูแลที่ง่าย สถาปนิกจึงใช้วิธีการปล่อยให้หยดน้ำที่ไหลจากคอมเพสเซอร์มาช่วยหล่อเลี้ยงต้นไม้ไปในตัว ในขณะที่แผงลูกกรงเหล็กดัดเคลือบสารป้องกันการเสื่อมสภาพของชั้นเหล็กด้านในถูกจัดเรียงให้เหลื่อมซ้อนกันอย่างสวยงาม ทั้งนี้เมื่อแผงเหล็กดัดถูกสภาพอากาศกัดกร่อนสีของเหล็กก็จะเปลี่ยนแปลงไปตามกาลเวลา

งานประติมากรรมก้อนเมฆจากเศษเหล็กเหลือทิ้งจากโรงงาน ผลงานที่สอดคล้องไปกับเรื่องราวในองค์รวมของโรงแรมโดย ศรุตา เกียรติภาคภูมิ นักออกแบบผลิตภัณฑ์จากเศษเหล็ก แขวนประดับไว้เหนือชั้นล็อบบี้

ในช่วงสายของวัน แสงอาทิตย์ที่ลอดผ่านแผงเหล็กดัดสร้างมิติของแสงและเงาตกกระทบกับพื้นผิวอาคารบริเวณล็อบบี้และ Kurious Café จนเกิดลวดลายที่มีความน่าสนใจ ทั้งยังเป็นการปล่อยให้แดดฆ่าเชื้อแบคทีเรียที่อยู่ตามร่องอิฐสีดำไปด้วยในตัว

ในส่วนการออกแบบภายในโรงแรม 8 ชั้น แบ่งออกเป็น ล็อบบี้และ Kurious Café บริเวณชั้น 1 ส่วนชั้น 2 เป็นห้อง Common Room หรือนั่งเล่นที่สามารถเปลี่ยนเป็นห้องประชุมกลุ่มย่อยได้ ในขณะที่ส่วนของห้องพักจะเริ่มต้นตั้งแต่ชั้น 3-7 แบ่งเป็นชั้นละ 4 ห้อง และสุดท้ายคือชั้น 8 ชั้นบนสุดของโรงแรมจะแบ่งเป็นห้องนอนใหญ่แบบมีระเบียง จำนวน 2 ห้อง โดยในการออกแบบพื้นที่ทั้งหมด พลสิทธิ์ บอกว่าเน้นหลัก “ทำให้น้อยที่สุด เพื่อให้ได้มากที่สุด” เพราะด้วยพื้นที่ภายในอาคารไม่ได้ถูกกั้นแบ่งมาเพื่อเป็นโรงแรม ประกอบกับงบประมาณที่จำกัด กระบวนการต่อเติมและทุบทิ้งต่างๆ จึงต้องคิดให้รอบคอบที่สุดเพื่อป้องกันไม่ให้งบบานปลาย ในขณะที่เจษฎาเสริมว่า “เราสร้างความจำในภาษาที่เราพูดร่วมกันว่า ถ้าสถาปัตย์พูดแบบไหน ให้สะท้อนเข้ามาในอินทีเรียแบบนั้น เราสร้างจากแกนของมันเราก็ควรจะพูดในเรื่องเดียวกันทั้งหมด ซึ่งด้วยความที่อาคารเป็นตึกใหม่ที่ยังสร้างไม่เสร็จ เรามีการทุบผนังบางส่วน เราก็รู้สึกว่าบางส่วนของผนัง คาน หรือเสาที่เรากะเทาะผิวออกมันสวย เราไม่ได้พูดถึงความเป็นอินดัสเทรียลนะ เราแค่อยากเก็บความทรงจำจากสิ่งที่มันเคยเป็นเอาไว้ว่าครั้งหนึ่งมันเคยเป็นอะไร”

ด้านการตกแต่งภายใน เน้นความเชื่อมโยงกับภายนอกด้วยงานเหล็กรูปแบบต่างๆ แทรกตัวอยู่ในทุกอณู อาทิ งานประติมากรรมเหล็กที่แขวนประดับบนเพดานของล็อบบี้ การเชื่อมเหล็กเป็นเฟอร์นิเจอร์ที่ดูโปร่งเบาทว่าแข็งแรง ตลอดจนเฟอร์นิเจอร์เหล็กและพร็อพที่ใช้ทั้งหมดภายในโรงแรม IR-ON ยังออกแบบโดยคนไทยและเป็นแบรนด์สัญชาติไทยทั้งสิ้น เจษฎาบอกเหตุผลนี้ว่า “เราอยากให้งานอินทีเรียสนับสนุนดีไซเนอร์ไทย เราจะอายความเป็นไทยทำไม ในเมื่อดีไซเนอร์ไทยเก่งๆ ก็เยอะ ทั้งเฟอร์นิเจอร์ดีไซน์ โปรดักท์ดีไซน์ หรือแม้กระทั่งกราฟิกดีไซน์ ทุกคนที่ทำโปรเจ็กต์ของ IR-ON จึงเป็นดีไซเนอร์ไทยทั้งหมด” นอกจากนี้เจษฎายังอธิบายถึงเหตุผลในการออกแบบให้อ่างล้างหน้าตั้งอยู่ในห้องนอน เพราะสามารถติดตั้งงานระบบได้ง่ายจึงเลือกนำออกมาไว้ด้านนอกห้องน้ำ ทั้งนี้เพื่อจัดการกับปัญหาพื้นที่ของห้องน้ำซึ่งค่อนข้างจำกัดไปในตัว อีกทั้งยังเป็นการเพิ่มพื้นที่ให้ห้องน้ำกว้างขึ้นสำหรับวางตำแหน่งของสุขภัณฑ์ให้เกิดความน่าสนใจ นอกจากนี้ยังมีการใช้กระจกฝ้ากั้นพื้นที่เพื่อลดความรู้สึกทึบตันลงไป

กล่าวได้ว่าทีมออกแบบพยายามแก้ปัญหาและสร้างสิ่งที่มีอยู่ให้เกิดความน่าสนใจในทุกจุดที่สามารถทำได้ เสมือนการตั้งสมมติฐานใหม่ของความเป็นไทยให้กับโรงแรม IR-ON ที่ตั้งใจเล่าเรื่องเหล็กแบบไทยๆ ด้วยการเอาเหล็กดัดบ้านๆ ที่ใครมองข้ามมานำเสนอภาพลักษณ์ใหม่ หรือจะเป็นการใช้ช่างบ้านๆ เชื่อมเหล็กเป็นเฟอร์นิเจอร์และตู้เสื้อผ้าที่ดูหรูหรามิหยอก นับเป็นการสร้างประโยชน์และเพิ่มมูลค่าให้กับวัสดุธรรมดาดูน่าสนใจมากขึ้นโดยปริยาย

ห้องนั่งเล่น หรือ Common Room เน้นการจัดวางเฟอร์นิเจอร์เหล็กผสมไม้แบบลอยตัว เพื่อการเคลื่อนย้ายที่สะดวก และมีความเชื่อมโยงไปกับการออกแบบในภาพรวมทั้งหมด

ภายในห้องนอนออกแบบให้บรรยากาศเอื้อสำหรับการพักผ่อน จัดวางเฟอร์นิเจอร์เหล็กที่ดูโปร่งเบาแต่แข็งแรงซึ่งช่วยลดปัญหาพื้นที่คับแคบของห้องลงไปได้มาก แต่ความสวยงามไม่ได้ถูกลดทอนลงไปด้วยแต่อย่างใด