BANK OF THAILAND LEARNING CENTER

ศูนย์การเรียนรู้ธนาคารแห่งประเทศไทย…แหล่งการเรียนรู้สุดคลาสสิกของคนยุคใหม่

Text: เต็มภัทร์ เกตุสมบูรณ์
Photo: ฉัตรชัย เจริญพุฒิ

งานสถาปัตยกรรมยุคโพสต์โมเดิร์นในประเทศไทย ซึ่งมีประวัติศาสตร์ทางสถาปัตยกรรมอันยาวนาน โดยมีโครงสร้างที่นำเอารูปแบบของลิทธิทางศิลปะPost Modern คือการสร้างรูปแบบงานออกแบบใหม่ที่ไม่ใช่ทั้งModern และ Classic แต่เป็นการสร้างการผสมผสานระหว่างทั้งสองรูปแบบขึ้นมา ที่สรรสร้างพื้นที่ของผลงาน โดยเน้นถึงความหรูหรา ใหญ่โตและอลังการคงความเป็นคลาสสิค ในขณะเดียวกันก็นำเอาความเรียบง่าย และสร้างความรู้สึกสัมผัสได้ของความเป็นโมเดิร์น มาสร้างเป็นพื้นที่ที่สร้างความรู้สึกแปลกใหม่ในทุกย่างก้าว และหนึ่งในสถาปัตยกรรมอันทรงคุณค่า ที่แสดงถึงรูปแบบของยุคโพสต์โมเดิร์นได้เป็นอย่างดี คือ ศูนย์การเรียนรู้ธนาคารแห่งประเทศไทยแห่งนี้

ศูนย์การเรียนรู้ธนาคารแห่งประเทศไทย (Bank of Thailand Learning Center) อดีตโรงพิมพ์ธนบัตร ที่ตั้งอยู่ริมแม่น้ำเจ้าพระยา เขตพระนคร กรุงเทพมหานคร โดยมีเนื้อที่ 11 ไร่ 35 ตารางวา เริ่มเปิดเป็นโรงพิมพ์ธนบัตร เมื่อวันที่ 24 มิถุนายน 2483 ซึ่งในปัจจุบันได้ถูกปรับโฉมให้กลายเป็นพื้นที่สาธารณะและแหล่งการเรียนรู้อย่างเป็นทางการ เมื่อวันที่ 4 มกราคม 2561 อีกทั้งยังเป็นวาระครบรอบ 75ปี ของการก่อตั้งธนาคารแห่งประเทศไทย โดยมุ่งหวังให้ศูนย์การเรียนรู้แห่งนี้กลายเป็นแหล่งเรียนรู้ด้านเศรษฐกิจการเงินแบบบูรณาการ ที่มีสื่อการเรียนรู้ทันสมัย มีกิจกรรมการเรียนรู้หลากหลาย มีพิพิธภัณฑ์ธปท. และพื้นที่จัดนิทรรศการให้ความรู้ต่าง ๆ ที่น่าสนใจ เพื่อสร้างแรงบันดาลใจให้ผู้คนทั่วไปหันมาสนใจด้านเศรษฐศาสตร์มากขึ้น

ศูนย์การเรียนรู้ธนาคารแห่งประเทศไทย ถูกออกแบบโครงสร้างที่มีความงามทางสถาปัตยกรรมและความมั่นคงโดยทีมวิศวกรและสถาปนิกชั้นนำแห่งยุคอย่าง ดร.รชฎ กาญจนวนิช และ ม.ล.สันธยา อิสระเสนา โครงสร้างหลังคาคอนกรีตมีลักษณะหล่อโค้งซ้อนกันหลายชั้น เพื่อช่วยดูดซับเสียงและรองรับน้ำหนักเครื่องจักรขนาดใหญ่ด้านใน ปัจจุบันอาคารถูกรีโนเวทให้ผสานความเก่าและใหม่เข้าด้วยกันโดยทีม Creative Crew  จะเห็นได้จากความคลาสสิกของร่องรอยกำแพงประตู และโมเสกเก่าที่นำเข้าจากต่างประเทศตั้งแต่ปี 2512 กับตะแกรงเหล็กฉีกที่ถูกสร้างใหม่ครอบลงมาเพื่อให้ทุกส่วนภายในของศูนย์เรียนรู้เชื่อมต่อกัน

พื้นที่แห่งนี้หากใครยังติดภาพลักษณ์ที่ดูเป็นทางการและเข้าถึงยาก อยากให้ลองเปิดใจและก้าวเข้ามาเปิดโลกใหม่ในศูนย์การเรียนรู้ธนาคารแห่งประเทศไทยนี้ ที่ถูกรีโนเวทให้ทุกพื้นที่เต็มไปด้วยความผ่อนคลายและบรรยากาศแห่งความสร้างสรรค์ ภายในอาคารประกอบด้วยพื้นที่เพื่อตอบรับกับการเรียนรู้หลากหลายรูปแบบ ได้แก่ ห้องสมุด พิพิธภัณฑ์ ห้องประชุม และ Co-working Space หลายขนาด พร้อมทั้งมีคาเฟ่ให้นั่งจิบกาแฟชมวิวแม่น้ำเจ้าพระยาได้อย่างเพลิดเพลิน

ในส่วนของพิพิธภัณฑ์ถูกออกแบบโดยคำนึงถึงUniversal Design รองรับคนทุกประเภท รวมถึงคนพิการ ให้สามารถเข้าถึงการเรียนรู้ได้ทั้งคำอธิบายที่เป็นอักษรเบลล์และ Audio guide ผ่านแอพพลิเคชั่นของพิพิธภัณฑ์ พื้นที่ด้านในพิพิธภัณฑ์จัดนิทรรศการที่น่าสนใจอย่าง นิทรรศการโรงพิมพ์ธนบัตร บอกเล่าเรื่องราวการจัดตั้งโรงพิมพ์และจำลองบรรยากาศกระบวนการพิมพ์ที่มีความปราณีตในยุคนั้น รวมถึง นิทรรศการเงินตรา นิทรรศการที่พาย้อนรอยอารยธรรมทางการเงินที่ยาวนานของโลก และวิวัฒนาการของเงินตราของไทยได้อย่างทันสมัย เข้ากับคนรุ่นใหม่ ชมเหรียญกษาปณ์เหรียญแรกของโลกและธนบัตรที่พิมพ์ขึ้นในวาระต่างๆมากที่สุดในประเทศไทย

มาถึง นิทรรศการบทบาทหน้าที่ธนาคารแห่งประเทศไทย นิทรรศการที่จัดขึ้นเพื่อให้รู้จักแบงค์ชาติในมุมมองใหม่ๆ และแนะนำบทบาทความรับผิดชอบในฐานะธนาคารกลางท่ามกลางการเปลี่ยนแปลงของเศรษฐกิจไทยที่ไม่เคยหยุดนิ่ง

อีกมุมหนึ่งในพื้นที่แห่งการเรียนรู้คือ ห้องสมุดพระองค์เจ้าวิวัฒนไชย แหล่งรวบรวมหนังสือทั้งไทยและต่างประเทศ รวมถึงเอกสารสำคัญทางการเงินที่หายากและทรงคุณค่าทางประวัติศาสตร์ และสุดท้าย ห้องประชุมและ Idea box Co-working Space พื้นที่หลายขนาดที่ออกแบบฟังก์ชันมาให้ทำงานร่วมกัน และรองรับทุกอุปกรณ์สำหรับคนรุ่นใหม่ โดยมีค่าบริการห้องประชุมเริ่มต้นที่ 200บาท หากสมัครสมาชิกรายปีจะได้ส่วนลดและใช้บริการโซนอื่นเพิ่มอีกด้วย

นอกจากนี้ยังมีพื้นที่ให้แสดงออกถึงความคิดสร้างสรรค์ต่าง ๆ มากมาย ไม่ว่าจะเป็นนิทรรศการหมุนเวียนรวมถึงกิจกรรมที่สร้างแรงบันดาลใจให้กับคนรุ่นใหม่ เชื่อว่าพื้นที่แห่งนี้จะกลายเป็นพื้นที่แห่งการเรียนรู้ และส่งต่อเรื่องราวทางประวัติศาสตร์ที่สำคัญที่เป็นประโยชน์และตอบโจทย์ความต้องการของคนทุกรุ่นได้เป็นอย่างดี